Навіны
Дата публікацыі: 10.04.2012
1935
Заснавальніца Культурна-адукацыйнага цэнтру імя Язэпа Драздовіча, арганізатарка шматлікіх краязнаўчых канфэрэнцыяў і пленэраў, стваральніца двух музэяў, вядомая грамадзкая актывістка зь вёскі Германавічы Шаркоўшчынскага раёну адзначае 75-я ўгодкі.
Ада Райчонак нарадзілася ў Віцебску, у час вайны загінуў яе бацька. Разам з маці маленькай дзяўчынцы давялося перажыць гады акупацыі і канцлягер.
Пасьля вайны сям’я пасялілася ў Полацку. Тут у 1957 годзе Ада Райчонак скончыла пэдвучэльню. Працаваць пачала ў Слабадзкой сярэдняй школе, кіравала мастацкай самадзейнасьцю.
У 1965 годзе скончыла завочна філялягічны факультэт Пскоўскага пэдінстытуту. У 1971 годзе разам з мужам пераехала ў вёску Германавічы Шаркоўшчынскага раёну, дзе жыве і дагэтуль. Працавала настаўніцай расейскай мовы і літаратуры ў мясцовай школе, займалася краязнаўствам. Шмат гадоў аддала зьбіраньню ды прапагандзе спадчыны мастака, этнографа і асьветніка Язэпа Драздовіча.
У 1965 годзе скончыла завочна філялягічны факультэт Пскоўскага пэдінстытуту. У 1971 годзе разам з мужам пераехала ў вёску Германавічы Шаркоўшчынскага раёну, дзе жыве і дагэтуль. Працавала настаўніцай расейскай мовы і літаратуры ў мясцовай школе, займалася краязнаўствам. Шмат гадоў аддала зьбіраньню ды прапагандзе спадчыны мастака, этнографа і асьветніка Язэпа Драздовіча.
Разам з сынам Міхасём, які пайшоў з жыцьця ў 25 гадоў, стварыла ў сваёй вёсцы аж два музэі — дзякуючы Адзе Райчонак вёска мае Музэй мастацтва і этнаграфіі імя Язэпа Драздовіча і недзяржаўны Літаратурна-мастацкі музэй імя Міхася Райчонка.
У 1996 годзе грамадзкая арганізацыя «Культурна-адукацыйны цэнтар імя Драздовіча» правяла першы Драздовіцкі мастацкі пленэр.
Вадзім Баршчэўскі, таксама сябар цэнтру імя Драздовіча, лічыць, што Аду Райчонак невыпадкова называюць «маці пленэраў»:
«Я далучыўся да гэтае працы падчас падрыхтоўкі ўжо да другога пленэру, тады іх Ада Элеўна ладзіла з малодшым сынам Міхасём, што заўчасна пайшоў з гэтага жыцьця. Яна сапраўды заўсёды была і ёсьць „маці пленэраў“, „душой пленэраў“. Бо яна душэўны чалавек, і да яе цягнуцца людзі, зь ёй заўжды прыемна мець справу.
Мы супольна правялі ўжо больш за два дзясяткі пленэраў, у тым ліку для дзяцей і моладзі, для дарослых мастакоў і літаратараў. І кожны быў прысьвечаны выбітным асобам — Рыгору Барадуліну, Васілю Быкаву, Уладзімеру Караткевічу».
Дзякуючы пленэрам у мясцовым музэі зьявілася больш за сотню карцінаў, апавядае актывіст з Глыбокага Зьміцер Лупач, які неаднойчы бываў у Германавічах:
«Гэта, вядома, дужа незвычайна — прыватная мастацкая галерэя і музэй у вёсцы. Германавічы цяпер — аграгарадок, тут пад тысячу жыхароў, але Ада Райчонак — бадай што самая знакамітая ў навакольлі асоба. Пэўна, кожны мясцовы жыхар пабываў у музэях Ады Элеўны, а колькі народу прыяжджае, каб іх паглядзець — увогуле цяжка падлічыць. Едуць ня толькі зь Віцебшчыны, але і з усёй Беларусі, бо Ада Элеўна ладзіць яшчэ й сустрэчы зь цікавымі людзьмі, прадстаўнікамі беларускай мастацкай інтэлігенцыі».
А яшчэ сям’я Райчонкаў трымае адзіную ў гэтай мясцовасьці фэрмэрскую гаспадарку. І Ада Элеўна частуе ўдзельнікаў мастацкіх пленэраў сваёй бульбай і малаком. Як гаспадыня ўвіхаецца на кухні, зьняў стваральнік фільму «Галерэя Ады» пэдагог і кінарэжысэр Уладзімер Колас, і гэты фільм атрымаў галоўную ўзнагароду на VІІІ Міжнародным фэстывалі крэатыўных дакумэнтальных фільмаў «Escales Documentaіre» у францускім горадзе Ля-Рашэль.
Ада Элеўна таксама мае шмат узнагародаў — перадусім за настаўніцкую і краязнаўчую дзейнасьць. Але самай важнай для сябе ўзнагародай яна лічыць уганараваньне прэміяй «За свабоду думкі», якую ёй уручылі ў чэрвені 2010 году на малой радзіме Васіля Быкава.
У 1996 годзе грамадзкая арганізацыя «Культурна-адукацыйны цэнтар імя Драздовіча» правяла першы Драздовіцкі мастацкі пленэр.
Вадзім Баршчэўскі, таксама сябар цэнтру імя Драздовіча, лічыць, што Аду Райчонак невыпадкова называюць «маці пленэраў»:
«Я далучыўся да гэтае працы падчас падрыхтоўкі ўжо да другога пленэру, тады іх Ада Элеўна ладзіла з малодшым сынам Міхасём, што заўчасна пайшоў з гэтага жыцьця. Яна сапраўды заўсёды была і ёсьць „маці пленэраў“, „душой пленэраў“. Бо яна душэўны чалавек, і да яе цягнуцца людзі, зь ёй заўжды прыемна мець справу.
Мы супольна правялі ўжо больш за два дзясяткі пленэраў, у тым ліку для дзяцей і моладзі, для дарослых мастакоў і літаратараў. І кожны быў прысьвечаны выбітным асобам — Рыгору Барадуліну, Васілю Быкаву, Уладзімеру Караткевічу».
Дзякуючы пленэрам у мясцовым музэі зьявілася больш за сотню карцінаў, апавядае актывіст з Глыбокага Зьміцер Лупач, які неаднойчы бываў у Германавічах:
«Гэта, вядома, дужа незвычайна — прыватная мастацкая галерэя і музэй у вёсцы. Германавічы цяпер — аграгарадок, тут пад тысячу жыхароў, але Ада Райчонак — бадай што самая знакамітая ў навакольлі асоба. Пэўна, кожны мясцовы жыхар пабываў у музэях Ады Элеўны, а колькі народу прыяжджае, каб іх паглядзець — увогуле цяжка падлічыць. Едуць ня толькі зь Віцебшчыны, але і з усёй Беларусі, бо Ада Элеўна ладзіць яшчэ й сустрэчы зь цікавымі людзьмі, прадстаўнікамі беларускай мастацкай інтэлігенцыі».
А яшчэ сям’я Райчонкаў трымае адзіную ў гэтай мясцовасьці фэрмэрскую гаспадарку. І Ада Элеўна частуе ўдзельнікаў мастацкіх пленэраў сваёй бульбай і малаком. Як гаспадыня ўвіхаецца на кухні, зьняў стваральнік фільму «Галерэя Ады» пэдагог і кінарэжысэр Уладзімер Колас, і гэты фільм атрымаў галоўную ўзнагароду на VІІІ Міжнародным фэстывалі крэатыўных дакумэнтальных фільмаў «Escales Documentaіre» у францускім горадзе Ля-Рашэль.
Ада Элеўна таксама мае шмат узнагародаў — перадусім за настаўніцкую і краязнаўчую дзейнасьць. Але самай важнай для сябе ўзнагародай яна лічыць уганараваньне прэміяй «За свабоду думкі», якую ёй уручылі ў чэрвені 2010 году на малой радзіме Васіля Быкава.
Саюз беларускіх пісьменнікаў далучаецца да віншаванняў шаноўнай спадарыні Ады. Хай хапае Вам сіл на здзяйсненне ўсіх Вашых шматлікіх ідэй, Ада Эльеўна, і хай заўжды побач будуць людзі, якія падставяць плячо!
[TypeError] count(): Argument #1 ($value) must be of type Countable|array, bool given (0) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/bitrix/news.detail/.default/template.php:50 #0: include /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790 #1: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885 #2: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784 #3: CBitrixComponent->showComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724 #4: CBitrixComponent->includeComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news.detail/component.php:515 #5: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615 #6: CBitrixComponent->__includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692 #7: CBitrixComponent->includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195 #8: CAllMain->IncludeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/detail.php:16 #9: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790 #10: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885 #11: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784 #12: CBitrixComponent->showComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724 #13: CBitrixComponent->includeComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news/component.php:336 #14: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615 #15: CBitrixComponent->__includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692 #16: CBitrixComponent->includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195 #17: CAllMain->IncludeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/news/index.php:107 #18: include_once(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/include/urlrewrite.php:184 #19: include_once(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/urlrewrite.php:2 ----------