Навіны
* * *
Антычны філосаф Зянон казаў, што хутканогі Ахілес ніколі не здолее
нагнаць марудную чарапаху. Я думаю, і спрабаваць не будзе. Проста не
пабяжыць. Нават Ахілес не пабяжыць… Навошта бегаць за чарапахамі, калі
можна паглядзець навіны, прыбрацца ў пакоі ці скласці надзвычайна
патрэбную справаздачу для адміністрацыі Ленінскага раёна. Можна таксама
змайстраваць што-небудзь сваімі рукамі ці зарабіць грошай. А можна
займацца самаадукацыяй ці, калі не патрапляеш, паступіць ва ўніверсітэт
на другую вышэйшую альбо, прыкладам, у акадэмію якую-небудзь, лепей за
ўсё юрыдычную. Альбо бізнэсоўцам можна пайсці працаваць, гандляваць
памідорамі. Таксама можна.
Не. Думаю, што і Ахілес не пабяжыць за чарапахай, калі толькі…
— Хадзем дадому, Ахілес! — Барбара бярэ Ахілеса пад руку, і яны
выходзяць за шкляныя дзверы крамы хатніх жывёлін. Чарапаха сумна
глядзіць на іх і задумліва размінае лапы.
16 сакавіка
Ахілес лічыць, што самая жахлівая рэч у свеце — гэта хранометр. Унутры
атамны дзеля асаблівай дакладнасці, а звонку — птушачка з хаткай. Такое
сабе «ку-ку». Сядуць Ахілес з Барбарай на кухні паснедаць альбо гарбаты
папіць, альбо кавы. Кадабру частуюць: яна так смешна гарбату п’е праз
трубачку. З бабуляй, бывае, гаворку завядуць, калі яна адновіцца з
попелу. А тут — «ку-ку»!! Час класціся спаць! Альбо бегчы на працу!
Альбо на чыгуначны вакзал… у дзіцячы садок… на самалёт… на аўтобус… на
сустрэчу з Адэлаідай Сабакаўнай… у Дублін…
Вар’яцкі дом, праўда-праўда. Не-не, нават і не ўгаворвайце мяне. Трэба прадаваць хранометр.
18 сакавіка
Сёння па радыё згадалі закон сусветнага прыцягнення. Ахілес шукаў яго ў
Канстытуцыі, але не знайшоў. «Кепская Канстытуцыя», — зрабіў выснову
Ахілес. «Мая лепей», — супакоіла яго зграбная Барбара.
23 сакавіка
Французскага пісьменніка Ларошфуко спачатку звалі François VI, duc de La
Rochefoucauld — вельмі складана. Ён з-за гэтага моцна пераймаўся, бо
ніхто не мог запомніць і правільна запісаць яго імя, нават бацькі і
супрацоўніцы пашпартнага стала. У François VI, duc de La Rochefoucauld
пачалася дэпрэсія, і ён прыйшоў да Ахілеса тапіцца ў ягонай ванне.
Пашкадаваў Ахілес французскага пісьменніка і папрасіў сваіх сяброў Карла
і Фрыдрыха дапамагчы François VI, duc de La Rochefoucauld, але двайняты
былі занятыя: у іх акурат на той дзень была запланаваная сусветная
рэвалюцыя і бабах-фаербах з воплескамі апасля. Тады Ахілес пайшоў у дом
мастацкай прыдумкі да Кірылы і Мяфодзія. І тыя ўрэшце прыдумалі пісаць
вось так: «Ларошфуко», вельмі зразумела, і яшчэ шмат розных літараў
напісалі, цэлы альфабэт. Кірыла сказаў, што гэты набор трэба назваць
«кірыліцай». Так было ўратаванае жыццё Ларошфуко.
25 сакавіка
Злавіў Ахілес залатую рыбку, а яна яму і кажа: «Выканай, дружа, тры мае жаданні! Жаданне першае: хачу мець залатыя зубы!»
Разважыў Ахілес: няправільная рыбка нейкая, і проба ў яе на пузе расплывістая; і паклаў яе назад у акварыюм.
27 сакавіка
Дворнік Муаўр мае Хонаванутру. Гэта не хвароба, а хатняя жывёла. Іншымі
словамі, звычайны кот. У гэтага ката шыкоўнае доўгае футра, дрэнны
характар і сваякі ў Варшаве. Кожную нядзелю яны тэлефануюць Хонаванутру з
Варшавы з самага ранку, і Муаўр заве ката да тэлефона:
«Хонаванутра-хонаванутра-хонаванутра!» — узнімае ўвесь дом на вушы, а
кот усё адно яго не чуе, бо раніцай у нядзелю спіць, як нежывы. Вось і
сёння Хонаванутра не паразмаўляў з варшаўскімі сваякамі.
28 сакавіка
— Буль-баб-уб! Ля-уб-аб! Буб-баб-аб! Аб-уб-буб! — бубніла бабуля і хадзіла туды-сюды па Ахілесавай кватэры.
— Я вас праводжу, — адразу ветліва сказаў Ахілес, калі знайшоў яе ў сябе дома і прыемна ўразіўся.
31 сакавіка
Сядзіць Ахілес у лазенцы на бруднай бялізне і ловіць у ванне рыбу: у
акварыюуме больш не спрабуе: залатая рыбка ўвесь час выцягваецца: то
царства новае, то бігудзі, а то і залаты прас патрабуе. А ў Ахілеса
няма.
Дык вось, сядзіць ён з вудай. Батарэя прыемна цурчыць, яркая лямпачка і
свеціць, і грэе, у люстры ўсё гэтае хараство адбіваецца — так добра! А
тут лёска як затузаецца! Пацягнуў Ахілес вуду — і выцягнуў боты з
зубамі! Ну, вы ўсе дзе-небудзь такія ды бачылі, хоць бы і ў музеі: зяпы
разяўленыя, іржавымі цвічкамі пачвякваюць, есці просяць. Пабеглі боты на
кухню наўпрост да лядоўні. Бяжыць за імі хутканогі Ахілес, а дагнаць не
можа. Замкнуліся боты ў маразільнай камеры, і дастаць іх адтуль ніяк
немагчыма, толькі храбусценне за дзверкай чуваць. Вось тут Ахілес і
здагадаўся, што гэта не простыя боты, а боты хуткаеды. Мусіў Ахілес іх
разам з лядоўняй выкідваць з вакна, бо інакш з’елі б яны яго.
33 сакавіка
Кобра Кадабра вельмі добрая. Кадабра шые, Кадабра пляце кручком
паласатыя шкарпэткі, галоўным чынам таму, што ўсё астатняе на ёй дрэнна
трымаецца. А хто не ўяўляе, як Кадабра пляце, дык вельмі проста —
хвосцікам. Кадабра ўвогуле шмат дапамагае Барбары па гаспадарцы: падлогу
памыць альбо бялізну — усё можа, усё ўмее, такая чароўная.
Паколькі ўсе справы на сёння былі зробленыя, Кадабра маркоцілася дома ў
адзіноце, і таму пачала забаўляць сябе, элегантна паплёўваючы з форткі
на галовы мінакам. Яна ціха смяялася ад задавальнення, калі спроба
заканчвалася ўдала. Кожны свой поспех Кадабра адзначала крыжыкам на
падваконні. Ага, дворнік зноў здымае свайго ката з дрэва. Агонь па
дворніку! Хі-хі — круціць галавой і думае, што гэта верабей не стрымаўся
ў палёце!
У такіх няўрымслівых гульнях Кадабра прабавіла дзве гадзіны, пакуль
Барбара не вярнулася з цырульні. Потым яны разам глядзелі тэлевізар і
смяяліся з Муаўра, які прыйшоў пахваліцца, што ад птушынага памёту ў яго
раптоўна зняло шматгадовы рэўматызм.
35 сакавіка
Зранку Барбара села на булачную дыету. Запісвайце, спадарыні: булка,
булка-булка-булка, булка-булка-булка-булка, з усіх сіл, як мага долей.
Ужо ўвечары Барбара не магла глядзець на булкі і лёгка паабяцала сабе
ніколі больш іх не есці. Напрыканцы наступнага тыдня мусіць з’явіцца
талія.
37 сакавіка
Прачнуўся Ахілес апоўначы і чуе, што нехта ходзіць па кватэры: лёгенька
гэтак, туп-туп-туп у камору. А потым ужо назад, толькі крокі цяжкія,
ажно падлога прагінаецца: рып-рып-рып да адзежнае шафы.
— Зноў бабуля, — падумаў Ахілес, — у вартаўніка, мабыць, гуляе, — павярнуўся на іншы бок і спакойна заснуў.
З узыходам сонца ўзняўся Ахілес, і — да шафы, каб апрануцца. Адчыняе яе,
а там абрусок ляжыць згорнуты. А ў ім чаго толькі няма: абаранкі,
цукерачныя абгорткі, двадцаць тысячаў паўнаважкіх рублёў дробнымі
купюрамі, рэшткі кашы і нават курыныя костачкі.
Вось яно што! Абрус-самабранак у доме завёўся! Прадукты, грошы,
вопратку, бытавыя прыборы сам бярэ, сам есць, ужывае, носіць, прадае.
Але ж ад яго і карысць бывае: у суседзяў возьме — у дом прынясе. Але
гэта толькі ў тым выпадку, калі самабранак няправільны, а так… Калі яго ў
час не спыніць не стрымаць, ён палову дома вынесе!
Узяў тады Ахілес абрусок і ўладкаваў працаваць на мытню. І нават вядома,
што гэты абрус потым даслужыўся да самага галоўнага мытніка ў краіне —
вельмі шмат дабра збіраў. Нават у яго былі і пагоны. А ў кватэры такому
не месца.
39 сакавіка
Божа мой, што такое «пасатыжы»? Пасатыжы-пасатыжы-пасатыжы… Ведаю гісторыю пра пасатыжы і, можа, калі-небудзь раскажу.
У Ахілеса дома пасатыжы не жывуць, яны жывуць у адміністрацыйных
будынках і ўначы выпаўзаюць, каб каго-небудзь прышчыкнуць, прыціснуць ці
адкусіць каму-небудзь нагу.
Там жа гняздуюцца веражбей і вымарадак. Птушкі нібыта. Веражбей той —
а-яй! Замовы ўсялякія практыкуе і праклёны непрыемныя. Кладзе людзям
кнопкі ў абутак ды іголкі засоўвае ў шпалеры. Бывае, што і сурокі
наводзіць. Са сваіх вачэй і наводзіць з распрыўкрасных. Міргне на цябе,
ты нутром і адчуваеш, што ў цябе малако пракісла. Тады трэба яму грошы
плаціць, каб ён сурокі зняў. Ну вось, рублік заплоціш — і ідзі дадому
весяліся. Кожны раз, атрымліваючы рубель, веражбей збянтэжана чырванее —
зарабляе.
Вымарадак той яйкі адкладвае: на тое падарыла яму матухна-прырода вялікі
яйкаклад. Вось паўсюль адкладвае, дзе яго не прасілі. У вопратку, у
ракавіну. Добра, калі ў сметніцу, але ж і ў ложак адкладвае. Непрыемна.
Мокра зноў-такі, і шкарлупіны вострыя: спаць нязручна, калі не выкідаць.
А яечню з гэтых яйкаў гатаваць не надумай, бо сам тады ў вымарадка
ператворышся! Кшталту, як хто з капытка пап’е, той — у казлянятка… Так і
тут.
47 сакавіка
Барбара выкапала пастку на мышэй акурат ля пад’езда. Так усё добра
замаскіравана, і сырок плаўлены пакладзены. Першы трапіў у яе Ахілес. Не
праз сырок, вядома. Цёмна было, таму і не заўважыў. Усю ноч у яме
прасядзеў. Зверху яшчэ мышэй нападала. Тыя таксама праз няўважлівасць.
Апошнім прыгожа паваліўся ў яму дворнікаў кот Хонаванутра. Гэта было
адзінае асэнсаванае падзенне, інсцэнаванае пад выпадковае. Мышэй пад
раніцу ў ямцы значна паменела, а ў хонаванутрына пуза павялічылася.
Апошнія дзве мышы, што засталіся, Хонаванутра паклаў пад галаву, каб
ямчэй было спаць, пакуль яго не прыйдзе выратоўваць гаспадар.
Хонаванутра салодка плюшчыў вочы, а мышы ў яго пад галавой не спалі і
шмат думалі пра рознае, хоць і не варушыліся. З раніцы Хонаванутра
высадзіў іх на паверхню планеты, і хісткай хадою яны пайшлі дахаты,
трымаючыся за лапкі. З таго часу Хонаванутра не есць мышэй, і Муаўр
мусіць выдаткоўвацца на пакупны корм. А мышы — тыя што… Размножваюцца
сабе. Вось і ладзь пасля гэтага пасткі на іх.
51 сакавіка
Неяк раптоўна ў цэнтры пакоя вырас энта… энкапліт. Адкуль насенне —
незразумела. Энка… энталіптавае насенне можна адшукаць толькі ў
Аўстраліі, адкуль выводзіць свой радавод бабуля Барбары. І калі Ахілес
глядзіць на тое, як высока часам скача яна па канапе з сумкай
паштальёна, ён дае ёй веры.
Сам Ахілес у Астрале не быў, але ў Кадабры было зялёнае пластмасавае
вечка ад бутэлечкі з энта-хта-нта… з настойкай на лісці гэтага дрэва,
карацей. Яна яе на дварэ знайшла і ўвесь час нюхала, а потым згубіла. І
пасля гэтага раптам усё вырасла. І ў пакоі стала цесна, таму што
энтапілт — гэта такое асабліва шкоднае дрэва, якое толькі нюхаць
прыемна, а калі яно расце ў вас ужо практычна на галаве, хочацца яго
хутчэй выселіць, пакуль яно не выселіла вас. Ну, бабулі, вядома,
падабаецца і Кадабры таксама: зеляніна ў кватэры, прырода зноў-такі.
Аднак. Ахілес перасадзіў яго ў ліфтавую шахту — і цяпер там энкапцілавы
рай. Ліфт не працуе, але па энтапілту лазіць можна. Усе суседзі вельмі
задаволеныя.
52 сакавіка
З нагоды гэтага дрэва ў дом прыйшла спецыяльная жанчына з
жыллёва-камунальнай службы і абвясціла, што за энтапціл у ліфтавай шахце
будзе спаганяць камунальныя плацяжы, паколькі жыллёва-камунальная
служба (то бок цётачка вось гэтая) яго выявіла. І ў паперцы-квітанцыі
будзе пазначана асобным пунктам: «Карыстанне энкаліфтам». І пагражае
гэтая спецыяльная жанчына кулаком з квітанцыямі ды стукае па дрэве нагой
у пантофлі на вострым абцасе, ад чаго на энтапцэле казліныя капыткі
ўтвараюцца. І жанчына гэтая, у пантофлі Адэлаіды Сабакаўны, начальніцы
Ахілеса, родная сястра Маніока.
Выйшаў тады ад усіх жыхароў дома найпаважаны прадстаўнік — бабуля — ды і
кажа: «Зараз будзе біг барабум!». Затым Бабуля спрытна зрабіла сальта
назад і з ба-бумам самаліквідавалася на вачах удзячнай аўдыторыі. Цалкам
аўтаматычна Маніока Сабакаўна апошні раз усадзіла абцас у дрэва, і не
паспеў асесці попел ад Бабулі, спецыяльная жанчына ўцякла назад у сваю
нару.
Бабуля аднавілася на наступны дзень у вентыляцыі дома. Там яе чакалі
торт і катлеты. Катлеты ёй вельмі пасуюць, калі яна іх есць, у сэнсе яны
ёй да твару. Такія справы.
Фота -- Марыя Сёдэрберг
Надрукавана ў 62-м нумары "Літаратурнай Беларусі".
novychas.org[TypeError] count(): Argument #1 ($value) must be of type Countable|array, bool given (0) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/bitrix/news.detail/.default/template.php:50 #0: include /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790 #1: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885 #2: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784 #3: CBitrixComponent->showComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724 #4: CBitrixComponent->includeComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news.detail/component.php:515 #5: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615 #6: CBitrixComponent->__includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692 #7: CBitrixComponent->includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195 #8: CAllMain->IncludeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/detail.php:16 #9: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790 #10: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885 #11: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784 #12: CBitrixComponent->showComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724 #13: CBitrixComponent->includeComponentTemplate /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news/component.php:336 #14: include(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615 #15: CBitrixComponent->__includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692 #16: CBitrixComponent->includeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195 #17: CAllMain->IncludeComponent /mnt/extra_volume/ibwm/www/news/index.php:107 #18: include_once(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/include/urlrewrite.php:184 #19: include_once(string) /mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/urlrewrite.php:2 ----------