In memoriam. Фёдар Піскуноў

Дата публікацыі: 10.04.2013

1919

Стваральнік «Вялікага слоўніка беларускай мовы» пакінуў гэты свет 5 красавіка пасля цяжкай і працяглай хваробы на 64-м годзе жыцця.

Фёдар Піскуноў быў заўзятарам роднай мовы. Ва ўсіх магчымых сэнсах гэтага слова. Не прафесійны мовазнаўца — з адукацыі хімік, хлеб здабываў як праграміст. Апантаны лінгвіст — так ставяцца да працы толькі тады, калі ёю становіцца любімае хобі.

Родная мова зрабілася прадметам ягонай заўзятасці ў апошнія пятнаццаць гадоў жыцця. Задумаўшы свой першы маштабны праект — праграму праверкі арфаграфіі беларускай мовы «Літара» і электронны слоўнік «Парадыгма», — ён звярнуўся да прафесіяналаў.

Прыгадвае доктар філалогіі Генадзь Цыхун:

«Я спачатку думаў, што гэта проста дылетант, які спрабуе нешта зрабіць, але аказалася, што ён прафесійна вельмі хутка засвоіў асноўныя моманты ў нашай лінгвістычнай навуцы і вельмі добра іх рэалізаваў».

Зробленая спадаром Піскуновым праграма праверкі беларускай арфаграфіі «Літара» з'явілася ў 2004-м, а яшчэ праз пяць гадоў стаў даступны карыстальнікам ягоны электронны слоўнік «Парадыгма». Пасля чаго Фёдар Піскуноў засяродзіўся на складанні «Вялікага слоўніка беларускай мовы», які выйшаў у свет летась.

Мовазнаўца Юрась Бушлякоў вельмі высока ацэньвае гэтую ўнікальную працу:

«Ён падрыхтаваў найгрунтоўнейшы ў беларускай лексікаграфіі даведнік, той „Вялікі слоўнік беларускай мовы“, куды ўвайшло блізка 223 тысяч словаў. Працу, звязаную з беларускай лексікаграфіяй, ён не спыняў фактычна да апошніх дзён жыцця. Ён рыхтаваў адваротны слоўнік беларускай мовы. І, вядома ж, трэба мець на ўвазе, што той электроннай базай, якую на працягу пятнаццаці гадоў ён рыхтаваў, створана грунтоўная аснова для найразнастайнейшых лексікаграфічных распрацовак, для вывядзення беларускіх слоўнікаў на новыя прасцягі і гарызонты. Ягоныя заслугі відавочныя на сённяшні дзень для кожнага, хто аб’ектыўна ацэньвае беларускую лінгвістыку і тыя высілкі, якія спадар Піскуноў у беларускую лінгвістыку ўклаў».

Зробленае Фёдарам Піскуновым мае як практычнае, так і сімвалічнае значэнне, зазначае першы намеснік старшыні ГА "Саюз беларускіх пісьменнікаў" Алесь Пашкевіч.

«Практычнае — гэта той слоўнік, той букет беларускіх слоў, які і доўгія дзесяцігоддзі пасьля адыходу спадара Піскунова ў іншы свет застанецца непажухлым. А значэнне не толькі практычнае, а і сімвалічнае для мяне найперш заключаецца ў тым, як працаваў гэты чалавек, як ён мог арганізаваць, з'яднаць, запаліць сваёй ідэяй пошуку, збірання, выдання слоўніка беларускай мовы. Той энергіі, душэўнай найперш, а таксама хоць і не дыпламаванай, але прафесійнай энергіі летуценніка-лексікографа хапіла б не на адзін навукова-даследчы інстытут».

Пахавалі Фёдара Піскунова 8 красавіка на радзіме, у вёсцы Раманавічы на Гомельшчыне.

Валянціна Аксак

svaboda.org