У магілёўскай ратушы прэзентавалі "Часоўнік"

26 снежня ў магілёўскай ратушы прэзентавалі старадрук "Часоўнік". У Магілёў прывезлі тую самую кнігу, грошы на выкуп якой з аўкцыёну збіралі ўсім светам. 

На прэзентацыі дасведчаныя эксперты беларускай даўніны засведчылі важнасць і значэнне кнігі. А дырэктар музея гісторыі Магілёва Аляксей Бацюкоў выказаў гараджанам, якія не пашкадавалі уласных грошай на выкуп кнігі, асабістую падзяку.

Гэтая гісторыя цягнулася доўгі час. Студэнт гістфаку БДУ Андрэй Радкоў на адным з беларускіх інтэрнэт-аўкцыёнаў знайшоў старадаўнюю кнігу і не змог застацца абыякавым. Малады чалавек загітаваў сяброў і грамадскасць сабраць грошы на выкуп лота. Патрабавалася ўсяго $ 500. Як кажа сам Андрэй, грошы ахвяравалі на яго рахунак у банку як беларусы (збольшага магілёўцы і мінчукі), так і жыхары іншых краін: Расіі і Германіі. Аднак самы значны ўнёсак зрабіў Музей гісторыі Магілёва, якому дапамог у гэтым Магілёўскі аблвыканкам. Дырэктар музея гісторыі Магілёва і Андрэй адпачатку дамовіліся, што кніга пасля выкупу будзе накіравана ў музей. Так яно і здарылася.

Наведнікі прэзентацыі "Часоўніка" маглі не толькі паглядзець на старадаўнюю кнігу, але і пагартаць яе. Кіраўнік аддзела публікацый дакументаў Нацыянальнага гістарычнага архіва Беларусі Дзмітры Яцкевіч расказаў прысутным пра кнігу. "Часоўнікамі" называлі богаслужбовыя кнігі, у якіх змяшчалі песні, малітвы, набажэнствы, каноны і інш.  "Часоўнік",  які трапіў у Магілёў, унікальны з многіх прычын. Па-першае, кніга гэтая была выдадзена ў магілёўскай брацкай друкарні. На сённяшні дзень у музеях Магілёва не было аніводнага выдання гэтай друкарні. Па-другое, "Часоўнік" выйшаў як падпольнае выданне, бо выдалі яго ў 1773 годзе стараверы, дзейнасць якіх на той час была забароненая (Магілёўская губерня ў выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 адышла Расійскай Імперыі).

"Часоўнік" складаецца з 307 старонак. У выходных дадзеных пазначаны год выдання - 1713. Аднак экспертыза паказала, што старонкі гэтай кнігі, пачынаючы з 270, былі надрукаваныя ў 1773 годзе.Пераплецена кніга была ў 19 стагоддзі. Самыя раннія запісы на палях датуюцца 1789 годам, самыя познія — 1839 годам. Захаванасць кнігі ў цэлым добрая, хіба толькі трохі парэпалася скура на вокладках, папера ў плямах, старонкі паеў жучок. На сённяшні дзень у Беларусі маецца тры асобнікі дадзенага выдання: у Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі і ў Цэнтральнай навуковай бібліятэцы імя Я. Коласа, а цяпер — і ў Музеі гісторыі Магілёва.

На прэзентацыі прысутнічаў і ініцыятар збору сродкаў на старадрук студэнт гістарычнага факультэта Беларускага нацыянальнага ўнівэрсытэта Андрэй Радкоў.

Магілёўскі старадрук — другі, які выкупілі талакой з яго ініцыятывы. Летась дзякуючы Радкову ў Беларусі засталася метрычная кніга Ішкальдскага манастыра.

Андрэй Радкоў

“Я не хачу выглядаць дужа пафасным чалавекам, але сэрца мне падказала зрабіць менавіта гэтак… У кніжцы – гісторыя пакут старавераў, людзей, якія адстойвалі свае рэлігійныя погляды, адстойвалі права быць вернымі традыцыям. Стараверы вымушаны былі ўцякаць у наш край, і яны зрабілі добры ўнёсак у гісторыю й культуру нашага народа. Яны сталі часткай нас саміх”, — зазначае Андрэй Радкоў.

Дырэктар музея гісторыі Магілёва Аляксей Бацюкоў паабяцаў, што ў экспазіцыі музея кніга з'явіцца ўжо ўвесну 2012 года. Паводле яго слоў, музей збіраецца працягнуць пачатае, г.зн. і далей выкупляць гістарычныя каштоўнасці агульнымі сіламі. У бліжэйшай будучыні дырэкцыя музея гісторыі Магілёва збіраецца адкрыць рахунак у банку для ахвяраванняў — такім чынам будзе лягчэй выкупіць рэліквіі, каштоўныя для горада.

Паводле 222.by і svaboda.org