Навіны

«А з неба скрозь слёзы, абняўшы нябесны штурвал, глядзіць ашалелы ад роспачы лётчык Акрэсцін: «Усё пазабыта. Нікога не ўратаваў». Гэты верш Насты Кудасавай узарваў інтэрнэт. Сама паэтка не чакала такога рэзанансу. Пасля яе словы не раз траплялі ў самае сэрца, даючы назву тым невымоўным пачуццям, якія перажываюць беларусы апошні год.

«Наша Ніва» пагутарыла з паэткай, каб даведацца яе гісторыю. Пра першую абарону Курапатаў у 17 год, любімы футбольны клуб, жыццё ў правінцыі, мужа, які не прымаў беларускую мову, і адчуванне часу. А таксама пра тое, што рабіць, калі падступае адчай.

«Наша Ніва»: Вы ўсё жыццё правялі ў Рагачове?

Наста Кудасава: Я тут нарадзілася, скончыла школу, а пасля паступіла на філалагічны факультэт БДУ і з’ехала ў Мінск. Пакуль вучылася, жыла ў сталіцы шэсць гадоў. Але так і не здолела палюбіць гэты горад. Ён для мяне занадта мітуслівы і задушлівы. Таму як толькі вучоба скончылася, я адразу збегла замуж у Гомель. Потым шмат дзе вандравала яшчэ, ужо разам з сям’ёй, пажыла патроху ў розных гарадах і вёсках, але ў выніку вярнулася ў Рагачоў. Тут я ведаю, што я дома, тут я быццам адчуваю нейкі тыл, які мяне бароніць. І дзяцей, мне здаецца, прасцей гадаваць у маленькім горадзе, бо тут усе і ўсё вакол знаёмае, менш даводзіцца хвалявацца.

«НН»: Які для вас гэты горад?

НК: З першага погляду ён можа падацца звычайным правінцыйным постсавецкім горадам. Але калі пахадзіць патрэбнымі сцежкамі ды з патрэбным чалавекам, які пакажа дух месца, раскрые яго таямніцы... Тады можна зразумець, чаму гэты горад стаў месцам сілы шмат для якіх пісьменнікаў і мастакоў. Найбольш слынны, вядома ж, Уладзімір Караткевіч, які прыязджаў сюды адмыслова па натхненне і гаенне душы. Горад стаіць на зліцці дзвюх рэк — з аднаго боку ў нас Дняпро, з іншага Друць. І шмат азёраў вакол, гэта вельмі прыгожа, тут лёгка дыхаецца.

Рагачоў для мяне казачны ўтульны горад, мая асабістая культурная сталіца.

«НН»: Топіце за рагачоўскую згушчонку?

НК: Так, абавязкова. Хаця я, шчыра кажучы, ніколі не была фанатам згушчонкі, я яе практычна не ўжываю. Але гэта ж прынцып — падтрымліваць сваё.

731.jpg

«НН»: У мясцовай бібліятэцы дагэтуль вісіць ваш партрэт?

НК: Ёсць. Там у іх вялізнае дрэва намалявана на сцяне і на галінках — партрэты розных пісьменнікаў з Рагачоўшчыны, і сучасных, і тых, што раней жылі. На самай ніжняй галінцы, бліжэй да каранёў вісіць і мой. Не ведаю, хто ініцыяваў гэтае пісьменніцкае дрэва, але мае дзеці вельмі ганарацца тым партрэтам і кожны раз туды заходзяць спраўдзіць, ці мама ўсё яшчэ на месцы.

«Калі табе 17 год — як такое можна прапусціць? Мы ледзь не штодня ездзілі ў Курапаты»

«НН»: У 17 год здарылася ваша першая абарона Курапатаў і «Малады фронт». Раскажыце, як гэта было.

НК: Не магу сказаць, што я была актыўнай маладафронтаўкай. Гэта быў непрацяглы перыяд, але пасведчанне сябра МФ дагэтуль захоўваю на памяць. А здарылася знаёмства сапраўды праз Курапаты. Я толькі прыехала ў Мінск вучыцца і адразу ж рушыла з сябрамі ў Курапаты, бо пра гэтае месца мы ведалі яшчэ са школы і лічылі, што для наведвання ў сталіцы гэта пункт нумар адзін.

Была восень 2001 года. Мы агледзелі там усё, паблукалі і раптам убачылі, што нейкія бульдозеры працуюць побач. Вельмі здзівіліся, а ўжо праз некалькі дзён у СМІ напісалі, што пачалося будаўніцтва і трэба бараніць Курапаты. Туды пачалі сцягвацца актыўныя людзі.

А нам таксама балела гэтая тэма, ды і калі табе 17 год — як такое можна прапусціць? Мы ледзь не штодня ездзілі ў Курапаты, каб быць там разам з іншымі актывістамі.

Там я пазнаёмілася з Паўлам Севярынцам. Ён быў вельмі харызматычным і натхняльным чалавекам, немагчыма было не захапіцца ягонай дзейнасцю. Таму я час ад часу ўдзельнічала ў нейкіх мерапрыемствах, якія ладзіліся «Маладым фронтам». Потым яшчэ наведвала курсы «Дыджэяў Адраджэння», маю дыплом аб паспяховым заканчэнні.

Але любая арганізацыя — гэта найперш людзі, якія яе ствараюць. Былі там шчырыя і прыемныя асобы, якія выклікалі павагу, а былі і вельмі непрыстойныя. Праз гэта я, мабыць, і расчаравалася ў моладзевых рухах. Да таго ж, я зразумела, што мне цікавей даследаваць культуру, рабіць штосьці для яе развіцця — я не палітык усё ж і не грамадскі дзеяч. Я хацела пісаць вершы і змяняць свет да лепшага праз прыгажосць паэзіі. Таму сышла больш у сябе, сваю творчасць.

732.jpg

«НН»: У вас жа калісьці былі думкі паступаць на гістарычны факультэт, чаму ў выніку руская філалогія перамагла?

НК: Я да 11 класа не ведала дакладна, кім хачу быць. Так, гісторыя Беларусі мне была вельмі цікавая, але я не ведала, дзе потым працаваць з такой адукацыяй, хацелася больш рацыянальнага падыходу да будучыні. Увогуле, думала пайсці на перакладчыка ў «ін’яз», бо вучылася ў класе з англійскім ухілам. Але мяне залічылі на рускае аддзяленне філфаку без экзаменаў, таму што я была пераможцай рэспубліканскай алімпіяды. Я ўспрыняла гэта як знак — раз ужо мяне туды залічылі, пайду на філфак.

«НН»: Размеркаванне пасля было, у школу адпраўлялі?

НК: Не. Я пасля паступіла ў магістратуру на платнае навучанне, і размеркаванне мяне абмінула. А там ужо адразу склалася сям’я, сын нарадзіўся. Пасля другое дзіця — да 30 год я была ў дэкрэце амаль увесь час.

«НН»: Цяпер нейкая праца ёсць? Беларускія пісьменнікі ж працуюць і ў рэдакцыях, і на заводах.

НК: Займаюся інтэрнэт-крамай майго мужа, дапамагаю прадаваць ягоныя ўпрыгожанні. Мы даўно разышліся, але захоўваем добрыя працоўныя адносіны. Пісьменніцкая праца часам таксама штосьці прыносіць. Увогуле я люблю быць менеджарам — добра бачу, што трэба рабіць, каб людзі чыталі кнігі і цікавіліся нашай культурай. Напрыклад, якія можна было б ладзіць фестывалі ў Рагачове па прыкладзе той жа Украіны ці Польшчы. Але не ў гэты час, на жаль. А так, думаю, калі б нам дазволілі свабодна разгарнуцца, можна было б з кніжак і выступаў жыць — не тое, каб шыкоўна, але нармальна.

733.jpg

«Не адчуваю ў сабе права глядзець футбол: як, калі сядзяць людзі ў турме?»

«НН»: Вы пісалі, што многія радасці звычайнага жыцця страціліся ў жніўні 2020-га і дагэтуль не вярнуліся. Напрыклад, вы не можаце глядзець футбол і чытаць кнігі. Даўно цікавіцеся футболам?

НК: Гадоў шэсць таму я падсела. Звычайна творчыя людзі знаходзяцца ў нейкім сваім сусвеце, адарваным ад будзённасці, а футбол — гэта штосьці з зямнога жыцця, штосьці вясёлае, бадзёрае, вельмі фізічнае, тое, што цябе зазямляе. Мне падабалася, што гэта іншая плынь, іншая тусоўка, іншая інфармацыйная прастора, цалкам адрозная ад паэтычнай. А пасля жніўня — можа, гэта нейкі посттраўматычны сіндром — некаторыя радасці пачалі здавацца недарэчнымі.

Я дагэтуль не адчуваю ў сабе права глядзець футбол і заўзець. Ну як, калі сядзяць людзі ў турме? Я не магу сабе дазволіць суперажываць такім дурацкім рэчам, як забілі гол ці не.

«НН»: За каго раней заўзелі?

НК: Мне падабалася Італія, і я глядзела італьянскую серыю А. І там я заўзела за «Ювентус».

«НН»: А за беларускім футболам сачылі?

НК: Не ведаю, я чамусьці не люблю нашых. Гэта нешта жаночае — нашы мужчыны, яны нейкія не такія (смяецца).

734.jpg

«Каханне мяне расчаравала, і я яго не шукаю больш»

«НН»: Хацелі б спытаць пра асабістае. Вы выхоўваеце дваіх дзяцей, але, наколькі разумею, у разводзе.

НК: Мы засталіся афіцыйна ў шлюбе, але ўжо даўно жывем асобна. Прычыны гэтага цяжка патлумачыць у двух словах — проста чалавек аказваецца не тым, з кім бы ты хацеў быць побач. Але дзеці яднаюць, даводзіцца знаходзіць агульную мову. Бо мне важна, каб дзеці паважалі маму і тату аднолькава. Таму стараюся хаваць свае крыўды і раздражненне.

Доўгі час я злавалася з-за таго, што трэба сябе прымушаць быць цярплівай і ветлівай. А потым зразумела, што гэтая сітуацыя дадзеная мне для самавыхавання. І нават апошнія пару год злавіла нібыта дзэн. Я адчуваю, што расту, дзякуючы гэтым няпростым стасункам, вучуся талерантнасці, загартоўваюся. Можа, усе сем’і праз гэта праходзяць? Проста калі ты малады, ты не ўсведамляеш, з чым табе давядзецца сутыкнуцца. Бо сям’я — гэта складаная праца над сабой, а не матылькі ў жываце.

Наўрад ці я магу, канечне, закахацца ў гэтага чалавека наноў. Гэта не пра каханне, а пра больш хрысціянскае пачуццё прыняцця іншага чалавека. І гэта цікавы фармат стасункаў з мужчынам.

Мне цяпер такі фармат нават больш цікавы, чым каханне, бо ён пра штосьці вышэйшае. А каханне мяне расчаравала, і я яго не шукаю больш.

«НН»: А з чым, напрыклад, давялося мірыцца?

НК: У нас шмат рознага ў поглядах — напрыклад, мову беларускую ён зусім не прымае. Не верыць у тое, што існуе жаночая паэзія, лічыць, што я займаюся лухтой.

Я навучылася проста маўчаць і не спрачацца, берагу здароўе, бо пераканаць словамі тут немагчыма. Гэта розніца ў жыццёвых каштоўнасцях. Напэўна, калі кахаеш чалавека, ты вельмі шмат ад яго чакаеш узамен і спадзяешся, што ён будзе такім, якім ты хочаш яго бачыць. Таму раней я моцна перажывала з-за ўсіх нашых спрэчак і непаразуменняў. Але цяпер я не маю патрэбы падабацца яму ці быць прыемнай, то я магу ясна ўсведамляць, якім ён ёсць, і прыняць гэта як дадзенасць. І з-за розных поглядаў перажываю ўжо не так моцна, мне гэта цяпер неістотна. Галоўнае, што ў маіх дзяцей ёсць тата, яны не сумуюць.

«НН»: Чыталі, што ў вашага сына эпілепсія. Памятаеце, як вам упершыню пра гэта паведамілі?

НК: Я памятаю гэта вельмі добра. У сына з ранняга дзяцінства здараліся прыступы, яны ўвесь час былі звязаны з высокай тэмпературай, і нам казалі, што гэта фібрыльныя сутаргі (яны ўзнікаюць пры гарачцы. — «НН»), якія пасля шасці гадоў пройдуць. Я, як многія мамы, верыла, што сын перарасце і проста чакала. І толькі калі яму было 6,5 гадоў, мы ўпершыню паехалі на вялікае абследаванне ў Гродна, бо здарыўся цяжкі прыступ і гэта насцярожыла доктара. Там нам агучылі дыягназ.

Для мяне гэта быў вялікі шок, бо я не рыхтавалася да такога. Чамусьці была ўпэўненая, што з намі такога не можа здарыцца, бо я ж усё рабіла правільна і вельмі адказна ставілася да цяжарнасці, вельмі чакала гэтае дзіця. Жыццё ў той момант абрынулася. Тады гэта слова гучала як прысуд.

Але ў рэшце рэшт гэта толькі слова, затое многія рэчы сталі больш зразумелыя, калі я дазналася, як называецца тое, з чым нам давядзецца жыць. Я стала больш чытаць і вывучаць гэтую тэму. І неяк прывыкла ўжо, я не лічу наша жыццё трагедыяй.

Сын падрос, прыступы сталі не такімі цяжкімі. А потым, калі паглядзець вакол, разумееш, што ва ўсіх людзей ёсць нейкія праблемы, у кожнага свой боль і свой крыж, і ты не асаблівы «пакутнік».

Я ўвогуле доўгі час пра эпілепсію нідзе не расказвала, нават знаёмым. Мне здавалася, што сорамна пра свае беды публічна плакацца.

Літаральна некалькі год таму прагаварылася, і мяне агаломшыла проста, як людзі ўзрушыліся, пачалі спачуваць, прапаноўваць дапамогу. Я тады ўсвядоміла, што, напэўна, дарма я так доўга трымала гэта ў сабе, мне не хапала магчымасці пра гэта пагаварыць і атрымаць псіхалагічную падтрымку.

735.jpg

«НН»: Сын ходзіць у звычайную школу?

НК: Пакуль так. Гэты год было прасцей, бо вучыўся ў другую змену, не трэба было рана ўставаць. Сын больш павольны за іншых, яму ўсё цяжэй даецца і ў агульнай плыні дзяцей яму складана бывае. Таму ён асобна ў школе трымаецца, асабліва ні з кім не сябруе. Ён пэўны час быў на хатнім навучанні, але гэта вельмі тужліва, сядзіш дома ў чатырох сценах. А так ён выходзіць у людзі, развіваецца, ды і я магу працаваць, хоць трошкі пісаць. Таму спадзяюся, што ўсё ж атрымаецца ў яго хадзіць у школу.

«НН»: Тое, што гэта правінцыя, дадае складанасць?

НК: У школе да нас добра ставяцца. Але, канечне, даводзіцца падладжвацца пад большасць. Калі б была магчымасць вучыцца ў якой-небудзь больш спакойнай школе, дзе не так шумна і хутка, сын быў бы шчаслівейшым, безумоўна. Але ўжо як ёсць.

І яшчэ шкада, што тут не так шмат актыўнасцяў — калі б гэта быў вялікі горад, для сына знайшлося б больш гурткоў. Ён хадзіў маляваць раней, і добра атрымлівалася, але потым не змог — бо гэта вялікая нагрузка для яго, трэба было штодня ездзіць на заняткі. Гэта пагаршала яго стан — стала больш прыступаў, галаўных боляў. Потым дадаліся непаразуменні з адміністрацыяй, і я забрала яго са школы мастацтваў, на жаль. А на спартыўныя секцыі яму нельга.

«2021 год — гэта нейкая разгубленасць»

«НН»: «Мы не верылі ў трыццаць сёмы — і да нас пагрукаў дваццаты» (радок з верша Насты Кудасавай. — «НН»). Што вас агаломшыла?

НК: Гвалт найперш. Памятаеце, калі яшчэ Ганна Севярынец напісала верш пра Колю і гэта тэма абмяркоўвалася напярэдадні — няўжо могуць аддаць загад страляць? Дык вось я была з тых, хто не верыў, што такое можа быць. Развязаць вайну супраць народу? Не, да такога ў нас не дойдзе. І мяне агаломшыла, што, аказваецца, вельмі лёгка можна аддаць такі загад і яго выконваць. Я заўсёды верыла, што мы адзін народ, няважна, хто дзе працуе і якіх поглядаў трымаецца.

Аказваецца, я цалкам памылілася ў людзях. Як лёгка, атрымліваецца, можна нацкаваць адных на другіх. Я думаю, ім доўга і мэтанакіравана ўнушалі, што на вуліцы выходзяць адмарозкі, праплачаныя, і яны рэальна верылі, калі збівалі і стралялі, што выконваюць місію па выратаванні дзяржавы.

Рэпрэсіі 1930-х, сталінізм засталіся неперажытымі, неадрэфлексаванымі ў нашым грамадстве. Гэты шлейф цягнецца за намі. Я і раней разумела, што гештальт не закрыты, але здавалася, што гэтая тэма сама рассмокчацца, год за годам, пакрысе. І вось 2020-ы паказаў, што нічога само не пройдзе, што трэба вяртацца і асэнсоўваць той перыяд, перахварэць, пакаяцца.

«НН»: Многія параўноўваюць цяперашнія падзеі з «Архіпелагам ГУЛАГ» Салжаніцына. Вы з якім творам праводзіце паралелі?

НК: Мне моцна адгукнулася Ахматава — не ведаю, колькі разоў перачытала яе «Рэквіем». Я раней не надта любіла Ахматаву. Мяне яе паэзія не кранала, здавалася халоднай. І тут я раптам плачу над кожным радком — словы, як цвікі, забіваюцца ў цела. Проста трэба было трапіць у гэту сітуацыю, каб зразумець, наколькі Ахматава была дакладнай.

І тая простая, строгая, лаканічная мова, якой яна пісала, — яна адзіна магчымая зараз. Таму што шукаць экзатычныя формы, атрымліваць асалоду ад моўных гульняў, як я любіла раней, цяпер недапушчальна, па-мойму. Трэба вярнуцца ў нейкі першасны стан, пачатак пачаткаў і называць рэчы простымі словамі: гэта дабро, а гэта зло.

736.jpg

«НН»: У вас жа таксама мова паэзіі змянілася.

НК: Так. З верша пра Акрэсціна пачалася новая творчая іпастась. Я ж нават спачатку, калі яго напісала, не магла зразумець, ён добры ці дрэнны. Бо гэта было штосьці нібыта не маё. Я ніколі не ўжывала такі сінтаксіс, па-іншаму карысталася мовай. А тут апавядальная інтанацыя, без усякіх надзвычайных метафар і алітэрацый. Памятаю, як сумнявалася, ці варта выкладаць такі верш. Але ніякай іншай мовай я ўжо не магла пісаць. У мяне на пэўны час пасля падзей жніўня нібыта заняло мову, нешта ўва мне памёрла, абарвалася. І тут раптам прыйшоў новы голас.

Пасля публікацыі верша быў ашаламляльны рэзананс, у мяне такога ніколі не было яшчэ, і тады я зразумела, што трапіла правільна.

«НН»: Якое слова ў вас асацыюецца з 2020 годам?

НК: Гвалт — гэта першае, што прыходзіць у галаву. Хаця ўвосень быў такі дваісты настрой і адчувалася таксама пачуццё салідарнасці, узнёсласці. У Рагачове ж таксама маршы адбываліся, жанчыны выходзілі з кветкамі. Але за год гэтая чарната ўсё з’ела, і я больш вяртаюся да тэмы гвалту.

«НН»: А 2021-ы?

НК: Цяпер балюча, што людзі рассыпаюцца. Я бачу, што шмат хто з’язджае, разбураюцца сем’і. Я калі прыязджала ў Мінск, заўсёды сустракалася з сябрамі, а цяпер разумею, што ўсё меней тых, з кім можна сустрэцца, і гэта мяняе карціну маёй краіны.

Я б сказала, што 2021 год — гэта нейкая разгубленасць. Не ведаю, чаго чакаць.

Не магу сказаць, што я песіміст, але для аптымістычных прагнозаў таксама падстаў няма. Усё застыла ў надзеі, чаканні і роспачы.

«Заўсёды думала, што эміграцыя — самае страшнае, што можа здарыцца ў жыцці»

«НН»: Некаторыя пісьменнікі з’язджаюць, бо, на іх думку, рэфлексаваць можна толькі на адлегласці. Вы ж прынцыпова застаяцеся тут. Чаму?

НК: Наконт адлегласці — у мяне таксама была такая думка. Я ездзіла вясной на літаратурную стыпендыю ў Чэхію на месяц і вельмі спадзявалася, што, як вырвуся, збоку ўсё ўбачу больш ясна. Насамрэч не — адтуль усё выглядае яшчэ страшней. Бо ты далёка ад дома і, калі нешта здарыцца з блізкімі, не зможаш ім дапамагчы. Я пісала там шмат толькі таму, што ў мяне больш часу вольнага было, а не таму, што з далечыні лепш бачыцца. Увогуле ж я заўсёды думала, што эміграцыя — самае страшнае, што можа здарыцца ў жыцці. Гэта была б мая асабістая трагедыя.

Для мяне любоў да радзімы — гэта любоў найперш да зямлі, да намацвальнага... Дрэваў, рэчкі — таго, што я магу абняць ці пакратаць рукой.

«НН»: Вы нядаўна былі ў вандроўцы ў Карэліі. Гэта ваш спосаб вярнуць раўнавагу?

НК: Дарэчы, якраз Карэлія — адзінае месца, дзе я змагла б жыць, напэўна, акрамя Беларусі. Калі б толькі гэта не была Расія, бо мяне шмат што ў расійскай палітыцы палохае. Я не люблю імперый і хацела б, каб усе народы жылі ў сваіх маленькіх дагледжаных краінах, не замінаючы адно аднаму.

737.jpg

Але калі я прыязджаю ў Карэлію, я абстрагуюся ад палітыкі. Гэта як другая радзіма, хросная маці, там я адчуваю сябе як дома. Там цудоўная прырода, падобная да беларускай, але нібыта ў квадраце, павялічаная ў некалькі разоў. Калі лес, то суперлясісты, калі возера, то ідэальнае ў сваёй азёрнасці. Там больш камянёў, больш соснаў, больш вады, рыбы, грыбоў. Я не гарадскі па натуры чалавек, і для мяне гэта ўсё важна. Таму я езджу туды за натхненнем і каб перавесці дух ад нашага беларускага вар’яцтва.

«НН»: Чаму не маеце аптымізму на найбліжэйшыя гады?

НК: Мне здаецца, гэта не скончыцца хутка.

Большасць людзей чакае пераменаў і прадчувае іх. Але ў гэтай багне трэба будзе застыць на пэўны час і проста выжыць. Чыста фізічна вытрымаць. Хаця ўвосень мы з [паэтам] Дзімам Строцавым размаўлялі на гэтую тэму. І мяне прыемна здзівіла, што ён пасля Акрэсціна быў, але такі ўзнёслы, бадзёры! 

І ён, як чалавек таго пакалення, што памятае распад Савецкага Саюза, сказаў мне, што ў 1980-х было падобнае адчуванне. Таксама ніхто не ўяўляў, што ўсё хутка разваліцца. Усе проста рабілі пакрысе сваю справу, жылі па-партызанску. І ў адзін цудоўны дзень прачнуліся ў незалежнай краіне. Ён верыць, што зараз будзе гэтак жа — у адзін цудоўны дзень мы прачнемся, а нам скажуць: ну ўсё, канец цемры, свабода! Добра, калі ён мае рацыю, хай бы так і было.

«НН»: Што робіце, калі падступае адчай?

НК: Я тады ўспамінаю сяброў, якія перажылі нашмат больш, чым я. Згадваю Таню Гацуру, напрыклад. І думаю: ну што я, сяджу дома, жывая-здаровая, усе мае родныя ў парадку, яны побач са мной — дык чаму я так моцна перажываю?

Мне становіцца сорамна, што я падаю духам, і я стараюся не ныць. Або пісаць вершы — калі гэта ўсё выпусціць у верш, прагаварыць, робіцца лягчэй.






Наша Ніва
[TypeError] 
count(): Argument #1 ($value) must be of type Countable|array, bool given (0)
/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/bitrix/news.detail/.default/template.php:50
#0: include
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790
#1: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885
#2: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784
#3: CBitrixComponent->showComponentTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724
#4: CBitrixComponent->includeComponentTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news.detail/component.php:515
#5: include(string)
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615
#6: CBitrixComponent->__includeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692
#7: CBitrixComponent->includeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195
#8: CAllMain->IncludeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/templates/ibwm/components/bitrix/news/news/detail.php:16
#9: include(string)
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:790
#10: CBitrixComponentTemplate->__IncludePHPTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component_template.php:885
#11: CBitrixComponentTemplate->IncludeTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:784
#12: CBitrixComponent->showComponentTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:724
#13: CBitrixComponent->includeComponentTemplate
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/components/bitrix/news/component.php:336
#14: include(string)
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:615
#15: CBitrixComponent->__includeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/component.php:692
#16: CBitrixComponent->includeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/classes/general/main.php:1195
#17: CAllMain->IncludeComponent
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/news/index.php:107
#18: include_once(string)
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/modules/main/include/urlrewrite.php:184
#19: include_once(string)
	/mnt/extra_volume/ibwm/www/bitrix/urlrewrite.php:2
----------