15 студзеня нарадзіўся Восіп Мандэльштам

* * * 

У імжы гукам гулкі прытулак.

Лес прагнаў вечны страх за красу.

Лёгкі крыж свой самотных прагулак

Я пакорліва зноў панясу.

Зноўку да раўнадушнай айчыны

Узьляціць дзікай качкай папрок, -

І да змроку жыцьця я прычынны,

Дзе самотнае ўсё як знарок!

Грымнуў стрэл. Над азёрцам спакойным

Крылы качак цяжэй ад смалы,

І быцьцём зьлюстраваным падвойным

Адурманены соснаў ствалы.

Неба дзіўнае з водсьветам цьмяным -

Боль, сусьвету стуманены боль -

О, дазволь быць таксама туманным

І цябе не кахаць мне дазволь!

* * *

Забыўся слова зноў, што я хацеў сказаць.

Сьляпая ластаўка пад ценяў столь прыб'ецца,

На крылах зрэзаных, з празрыстымі гуляць.

Узрушанасьцю сьпеў начны пяецца.

Ня чутна птушак. Цьмян як сам ня свой.

Табун сьвітае грывамі шаўкова.

Пусты чаўнок плыве ў траве сухой.

Між конікаў прытомнасьць траціць слова.

І ледзь расьце, як храм, на злосьць бядзе,

То раптам здасца звар'яцелай Антыгонай,

То ў ногі мёртвай ластаўкай падзе,

З стыгійскай ласкай і галінкаю зялёнай.

Відушчых пальцаў сорам ня вярнуць мане

І выпуклую радасьць пазнаваньня.

Рыданьне аанідаў страшна мне

І водзван, і туман, і зьзяньне!

Ва ўладзе сьмертных і кахаць, і пазнаваць,

Для іх і гук у ксты пральецца,

Ды я забыўся, што хачу сказаць, -

Душа пад ценяў столь бясплотная прыб'ецца.

Празрыстае ўсё не аб тым цьвярдзіць,

Бо ластаўка, сяброўка, Антыгона...

А на губах, як чорны лёд, гарыць

Стыгійскага прыпамінаньне звону.

* * *

О неба, ты мне будзеш сьніцца звонка!

Ня можа быць, каб ты асьлепла зблізку,

І дзень згарэў, як белая старонка:

Панюшка дыму і панюшка прыску!

* * *

Праз ноч шахраяў грэла сварка -

Ў шынку гулялі ў даміно.

Прыйшла зь яечняю шынкарка;

Манахі выпілі віно.

На вежы ўзьеліся пачвары,

Чый вышчарам страшнейшы рот?

А ўраньні казанік паджары

Ў палаткі заклікаў народ.

На рынку звадзяцца сабакі,

Мянялы ляскае замок.

У вечнасьці крадзе ўсялякі,

А вечнасьць - як марскі пясок.

Яго губляюць панарады -

Ён не трымаецца ў мяхах.

І пра начлег, яму ня рады,

Адну лухту нясе манах.

* * *

Калі з ударамі ўдар сустракаецца,

І нада мною, як кон,

Забыўшы стому, маятнік гайдаецца,

І хоча быць мне лёсам ён,

Сьпяшаецца, і груба супакоіцца,

І выпадзе верацяно, -

І немагчыма ўбачыцца, дамовіцца,

І не ўхіліцца ўсё адно.

Узоры вострыя пераплятаюцца,

І, ўсё шпарчэй, імпэтней зноў,

Атручаныя дроцікі ўзьвіваюцца

Ў руках адважных дзікуноў...

Восіп Мандэльштам

Пераклад Рыгора Барадуліна

knihi.com