15 студзеня нарадзіўся Восіп Мандэльштам

* * *
У імжы гукам гулкі прытулак.
Лес прагнаў вечны страх за красу.
Лёгкі крыж свой самотных прагулак
Я пакорліва зноў панясу.
Зноўку да раўнадушнай айчыны
Узьляціць дзікай качкай папрок, -
І да змроку жыцьця я прычынны,
Дзе самотнае ўсё як знарок!
Грымнуў стрэл. Над азёрцам спакойным
Крылы качак цяжэй ад смалы,
І быцьцём зьлюстраваным падвойным
Адурманены соснаў ствалы.
Неба дзіўнае з водсьветам цьмяным -
Боль, сусьвету стуманены боль -
О, дазволь быць таксама туманным
І цябе не кахаць мне дазволь!
* * *
Забыўся слова зноў, што я хацеў сказаць.
Сьляпая ластаўка пад ценяў столь прыб'ецца,
На крылах зрэзаных, з празрыстымі гуляць.
Узрушанасьцю сьпеў начны пяецца.
Ня чутна птушак. Цьмян як сам ня свой.
Табун сьвітае грывамі шаўкова.
Пусты чаўнок плыве ў траве сухой.
Між конікаў прытомнасьць траціць слова.
І ледзь расьце, як храм, на злосьць бядзе,
То раптам здасца звар'яцелай Антыгонай,
То ў ногі мёртвай ластаўкай падзе,
З стыгійскай ласкай і галінкаю зялёнай.
Відушчых пальцаў сорам ня вярнуць мане
І выпуклую радасьць пазнаваньня.
Рыданьне аанідаў страшна мне
І водзван, і туман, і зьзяньне!
Ва ўладзе сьмертных і кахаць, і пазнаваць,
Для іх і гук у ксты пральецца,
Ды я забыўся, што хачу сказаць, -
Душа пад ценяў столь бясплотная прыб'ецца.
Празрыстае ўсё не аб тым цьвярдзіць,
Бо ластаўка, сяброўка, Антыгона...
А на губах, як чорны лёд, гарыць
Стыгійскага прыпамінаньне звону.
* * *
О неба, ты мне будзеш сьніцца звонка!
Ня можа быць, каб ты асьлепла зблізку,
І дзень згарэў, як белая старонка:
Панюшка дыму і панюшка прыску!
* * *
Праз ноч шахраяў грэла сварка -
Ў шынку гулялі ў даміно.
Прыйшла зь яечняю шынкарка;
Манахі выпілі віно.
На вежы ўзьеліся пачвары,
Чый вышчарам страшнейшы рот?
А ўраньні казанік паджары
Ў палаткі заклікаў народ.
На рынку звадзяцца сабакі,
Мянялы ляскае замок.
У вечнасьці крадзе ўсялякі,
А вечнасьць - як марскі пясок.
Яго губляюць панарады -
Ён не трымаецца ў мяхах.
І пра начлег, яму ня рады,
Адну лухту нясе манах.
* * *
Калі з ударамі ўдар сустракаецца,
І нада мною, як кон,
Забыўшы стому, маятнік гайдаецца,
І хоча быць мне лёсам ён,
Сьпяшаецца, і груба супакоіцца,
І выпадзе верацяно, -
І немагчыма ўбачыцца, дамовіцца,
І не ўхіліцца ўсё адно.
Узоры вострыя пераплятаюцца,
І, ўсё шпарчэй, імпэтней зноў,
Атручаныя дроцікі ўзьвіваюцца
Ў руках адважных дзікуноў...
Восіп Мандэльштам
Пераклад Рыгора Барадуліна